W ostatnich latach coraz częściej słyszymy o konieczności wdrożenia rozwiązań, które zahamują zmiany klimatu. Zazwyczaj obejmują one systemowe rozwiązania dotyczące np. przemysłu, jednak, aby chronić klimat, niezbędne są również działania lokalne, obejmujące konkretne gminy czy miasta. W jaki sposób dbać o przyrodę w środowisku lokalnym?
Aktywność samorządów lokalnych
Dużą rolę w ochronie środowiska oraz adaptacji do zachodzących zmian klimatu odgrywają samorządy lokalne. Precyzyjne określenie potrzeb i kierunków działań jest bowiem możliwe dzięki znajomości lokalnych warunków przyrodniczych i infrastruktury, dzięki czemu stwarzane są możliwości do podejmowania prawidłowych rozwiązań. Wśród działań samorządowych, w których wiele jest obligatoryjnych dla władz lokalnych, możemy zaliczyć:
- Budowę, urządzeń do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych.
- Uruchomienie punktów selektywnej zbiórki odpadów.
- Uchwalenie gminnych dokumentów dotyczących ochrony środowiska i egzekwowanie ich respektowania przez osoby fizyczne, firmy i instytucje.
- Tworzenie użytków zielonych i ich pielęgnacja.
- Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, prowadzenie retencji wodnej oraz zachęcanie mieszkańców do wdrażania tych rozwiązań we własnych gospodarstwach domowych.
- Uchwalenie budżetu na działalność proekologiczną.
- Edukowanie mieszkańców nt. konieczności ochrony klimatu.
Lokalne działania na rzecz ochrony klimatu
Jednak działania lokalne na rzecz ochrony środowiska to nie tylko kwestie związane z rozwiązaniami wdrażanymi przed samorządy. Bardzo ważne jest również podejmowanie inicjatyw oddolnych przez obywateli, którzy zaproponują, a następnie wdrożą je u swoich sąsiadów zamieszkujących np. tę samą ulicę. Wśród kroków, które można podjąć w tym celu, należy wymienić m.in.:
- Zainicjowanie i realizacja inspirujących spotkań dla lokalnej społeczności z osobami, które na co dzień propagują postawy przyczyniające się do ochrony klimatu. Mogą być to zarówno osoby znane i popularne, które zgodzą się na przyjazd do danego ośrodka, jak i np. działacze samorządowi, którzy opowiedzą mieszkańcom o swojej pracy, podejmowanych krokach i zachęcą do włączania się w dane inicjatywy.
- Podejmowanie dyskusji i wdrażanie w życie pomysłów przyczyniających się do ochrony klimatu – w wielu miastach regularnie odbywają się spotkania np. wspólnot mieszkaniowych, podczas których poruszane są ważne wątki dla lokalnych mieszkańców. Ważnym punktem tych spotkań może być np. dyskusja nt. dbania o środowisko i klimat w obrębie wspólnoty.
Warto zaznaczyć, że osoby, które swoimi działaniami inspirują innych do ochrony klimatu i środowiska są doceniane również przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska. W ubiegłym roku odbyła się pierwsza odsłona konkursu „Klimatyczny Człowiek Roku”, w której nagradzano i doceniano prospołeczne zaangażowanie we wdrażanie ekologicznych inicjatyw. Laureaci nie tylko samodzielnie przyczyniają się do ochrony środowiska naturalnego, ale również zachęcają do aktywności bliższe i dalsze otoczenie.
Jak jeszcze lokalnie mogę chronić środowisko?
Inspirowanie lokalnych społeczności i wdrażanie pomysłów na ochronę to wciąż nie wszystko. Zmiany powinniśmy zacząć od samych siebie, aby stać się zarówno dla naszych rodzin, przyjaciół, jak i sąsiadów przykładem przeniesienia teorii do praktyki. Co możemy zrobić dla klimatu w naszych domach lub miejscach pracy?
- Rozmawiajmy w gronie najbliższych o konieczności i sposobach ochrony klimatu. Warto przede wszystkim uświadamiać najmłodszych o roli indywidualnych działań na rzecz ochrony klimatu. Naukę najlepiej wspierać praktyką – np. podczas mycia zębów pokażmy dzieciom, że w trakcie szczotkowania, kran powinien być zakręcony lub gdy wychodzisz z pomieszczenia, informuj swoje pociechy o konieczności wyłączenia światła czy telewizora.
- Jeżeli jesteś nauczycielem, zachęcaj swoich podopiecznych do proekologicznej aktywności. Uczniowie mogą m.in. włączyć się w coroczną akcję „Sprzątanie świata”. W przypadku szkół podstawowych warto skorzystać również z pakietów edukacyjnych przygotowanych przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, które wzbogacą i uatrakcyjnią lekcje związane z ochroną środowiska. Pakiety można znaleźć na stronie www – LINK.
- Segreguj odpady i zachęcaj do tego domowników – warto w kuchni wygospodarować miejsce na pojemniki, które ułatwią nam podział odpadów na: metale, papier, bio i zmieszane. Warto również zapoznać się z regułami dotyczącymi poszczególnych pojemników, tak, aby być przygotowanym na ewentualne pytania np. naszych dzieci. Wszystkie reguły można odnaleźć na stronie internetowej www.naszesmieci.pl.
- Rozsądnie planuj i dokonuj zakupów – racjonalne zakupy, choć na pierwszy rzut oka trudno utożsamiać je z dbaniem o klimat, również zaliczają się do tych działań. Warto bowiem zaznaczyć, że do wytwarzania wszystkich produktów niezbędna jest… woda. Przyczyniając się do marnowania żywności, pośrednio doprowadzamy do zużywania zasobów wody, które zostały w procesie produkcyjnym wykorzystane niepotrzebnie. Warto o tych zależnościach poinformować również naszych najbliższych.
Ważne jest także budowanie wiedzy i świadomości społecznej nt. zmian klimatu i konsekwencji z nimi związanych. Zadanie to powinny spełniać zarówno podmioty rządowe (np. poprzez kampanie klimatyczne i edukacyjne, takie jak kampania Ministerstwa Klimatu i Środowiska „Nasz Klimat”), jak i przedstawiciele władzy lokalnej, liderzy opinii oraz szkoły.